Klachten gezondheid bij werken met purschuim?

Wat een gedoe met die vloeibare pur in onze Nederlandse kruipruimtes. Als je even niet uitkijkt, zit je met schadelijke dampen en moet je je huis uit. Tegenstanders en voorstanders van purschuim rollen over elkaar heen, de overheid wil het spul niet verbieden, maar ook de grootste fans van pur isolatie kunnen niet meer om de feiten heen. Pine Berg van Houhetwarm.nl blogt. Moet je nu wel of niet purschuim gebruiken voor kruipruimte isolatie?

Wat is pur?

Even heel kort om te beginnen. Pur staat voor polyurethaan en dat is een kunststof dat bestaat uit een hard en een zacht bestanddeel. Beide bestanddelen zorgen voor een sterk en slijtvast materiaal. Het materiaal wordt geleverd in schuimplaten (die zijn al hard) en in spuitbussen (en dan wordt het spul pas hard als het buiten de bus is). De problemen die nu naar buiten komen betreffen pur-isolatie, waarbij tegen de onderkant van de vloer (vanuit de kruipruimte) de isolatielaag wordt aangebracht. De twee bestanddelen (di-isocyanaat en polyol) gaan ter plaatse een chemische reactie aan en harden uit tot ze een isolerende laag vormen.

Isoleren met pur gaat soms fout

Vaak gaat dit goed, maar soms dus niet. Dan hardt het schuim niet goed uit en komen er chemische stoffen vrij waar je ziek van kunt worden. Die stoffen komen overigens ook vrij als het wel goed gaat (lees: als de pur hard wordt), maar zijn dan binnen twee of drie dagen verdwenen. Nog niet fijn natuurlijk en daarom zijn de veiligheidseisen voor het aanbrengen van pur isolatie inmiddels aangescherpt.

Scherpere eisen veiligheid voor pur isolatie

Kon je tot voor kort lekker op de bank blijven zitten, nu ben je verplicht je huis te verlaten als de mannen met pakken aan het werk zijn. Er moet goed geventileerd worden en je huis moet gecontroleerd worden op giftige dampen als de klus geklaard is. Zie het dossier over schadelijke gevolgen van pur isolatie bij de NOS.

Purschuim niet verbieden

Verantwoordelijk minister Stef Blok vindt het niet nodig purschuim te verbieden. De fabrikanten en bedrijven nemen maatregelen en die zijn volgens de minister voldoende. Ik kan mij zo voorstellen dat de gedupeerde huizenbezitters daar heel anders over denken……Zij zijn letterlijk ziek van pur. Die zijn zelfs een site en meldpunt begonnen waar alle verhalen van slachtoffers van pur isolatie verzameld worden.

NIBE over pur

Ook maar even gebeld met het NIBE, daar zitten deskundigen op het gebied van milieubelasting van bouwmaterialen. (NIBE staat voor Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie, het advies-, onderzoeks- en ontwerpbureau voor milieuvriendelijk en gezond bouwen. Ik praat met Rick Scholtes, adviseur duurzaam bouwen bij het NIBE en verantwoordelijk voor het bestuderen van de “levenscyclus” van de materialen.

Van grondstof via productie en vervoer naar onderhoud en uiteindelijk het afval. Opvallend genoeg is hij helemaal niet zo `anti` pur als je van zo`n club zou verwachten. Let wel, bij het NIBE onderzoeken ze alleen de hardschuimplaten en niet de vloeibare variant. De hardschuimplaten scoren juist helemaal niet slecht. Ze krijgen het stempel 2b, wat in NIBE termen betekent “een goede keuze“. De hardschuimplaten hebben een lage milieubelasting omdat het heel licht is en weinig grond nodig heeft om geproduceerd te worden. Alleen het blaasmiddel pentaan (waardoor het materiaal uithard) zorgt voor een negatieve waarde. (Overigens, in tegenstelling wat je zou verwachten wordt schapenwol, toch een natuurlijk isolatiemateriaal, als onaanvaardbare keuze gekwalificeerd. Maar daarover in een volgend blog meer!).

Vloeibare pur onderzocht

Scholtes laat weten dat het NIBE binnenkort gaat beginnen om ook de vloeibare PUR langs de levenscycli meetlat te leggen. Over een half jaar kan hij daar meer over zeggen. Ook over het gezondheidsaspect doet het NIBE geen uitspraken. Dat komt wel, zegt Scholtes. Binnenkort worden bij alle materialen die onderzocht worden ook de gezondheidsaspecten meegenomen.

Nadelen pur

Je kunt, naast gezondheid, ook nog kijken naar andere nadelige eigenschappen van pur. Omdat het materiaal zo sterk uitzet bij het hard worden, loop je de kans dat een oude houten vloer gaat opbollen als je pur aan de onderkant spuit. De pur gaat in de kieren en spleten zitten en drukt het hout aan de kant. Ook zou pur de isolerende werking al snel verliezen omdat het gas dat hiervoor zorgt en in het materiaal zit, beetje bij beetje vervliegt.

Mijn advies: niet doen

In eerste instantie reageerde de industrie en de bedrijven die met pur werken nogal lauw op de berichten rond de schade voor de gezondheid van purschuim. Inmiddels zijn ze ook hier wakker geworden en wordt een en ander, in Europees verband, verder onderzocht. Tot meer bekend is over de gevolgen zou ik aanraden om purschuim niet te gebruiken voor kruipruimte-, vloer- en gevelisolatie.